Het hagelt, het hagelt! Nikiet stuurt me een kort App-filmpje. Haar stem klinkt nog dik van de slaap terwijl ze loom de wit behagelde plekken in de tuin aanwijst. Gisterenavond is ze via Amsterdam Centraal naar het verjaardagsfeestje van Soekie geweest en is blijkbaar weer veilig thuis. Die twee hadden vroeger ook al veel lol. Soekie zat vol gekke streken en daar was Nikita wel voor te porren. Zij dansten samen in de dansgroep van Soekie’s moeder en vormden de inspiratie voor de karakters van Nikita en Claire in Black Mamba. Inmiddels zijn ze ieder een totaal andere weg ingeslagen. Zo steelt Soekie steeds vaker de show in de glamourwereld, terwijl Nikita stage loopt bij gedetineerde jongeren. De wereld lonkend aan hun jonge-vrouwen-voeten. Ik slik snel mijn bezorgdheid in en zwijg de Europese terreur dood.

Nikita is blij als ik meekijk met haar stageverslagen. Ze schrijft leuk. Beeldend. Alsof ik er zelf bij ben geweest. Over beelden gesproken. Uit een van haar verslagen meen ik op te maken dat de jongen die ze coacht mogelijk een beelddenker is. Het is een gevoel waarvan ik niet goed weet waar het vandaan komt. Al googelend verzamel ik wat informatie.

Beelddenkers verliezen snel de aandacht bij een verhaal of gesprek. De woorden roepen namelijk beelden op en door die beelden raken ze afgeleid. Dat is zeer vermoeiend. De verhalen van een beelddenker zijn vaak onsamenhangend, omdat hij grote gedachtesprongen maakt. De zinnen staan als het ware los van elkaar, zonder verband.

Er begint me iets te dagen.

Beelddenkers hebben over het algemeen een fotografisch kortetermijngeheugen, omdat ze de beelden opslaan. Ze nemen heel intuïtief beslissingen en doen veel op gevoel. Ze hebben moeite met automatiseren. Meestal zijn ze erg creatief en hebben vaak een goed ruimtelijk inzicht. Beelddenkers hebben graag de vrijheid om zelf te bepalen hoe ze iets aanpakken.

Dit komt me zeer bekend voor.

Beelddenkers kunnen ook goed de strekking van een zin onthouden, maar interpreteren anders, zoals ‘de mus zit op het dak’ als ‘de vogel zit op de schuur’. Dat komt omdat ze meerdere dingen tegelijk in hun denkmodel moeten zetten. Voor anderen is het dan niet altijd duidelijk wat er bedoeld wordt. Het scheiden van hoofd- en bijzaken is moeilijk en zij hebben vaak communicatieproblemen met de leerkracht en medeleerlingen.

Nieuw hoofdstuk van mijn handleiding

Jeetje, wat herken ik mezelf in deze beschrijvingen! Geen wonder dat er zo vaak communicatieproblemen waren in mijn leven. Inmiddels weet ik wel: ‘it takes two to tango’, maar wat heb ik me vaak ellendig gevoeld. Buitengesloten. Eenzaam. Machteloos. Boos. Miskend. En totaal onbegrepen.

Totdat ik de rollen omdraaide.

Ik stopte geen energie meer in het begrip zoeken bij anderen, maar in het begrijpen van mezelf. Beelddenken vormt een nieuw hoofdstuk van mijn handleiding. Bij mij schieten er blijkbaar gemiddeld zo’n 30 beelden per seconde door mijn hoofd tegenover 2 woorden bij een taaldenker. Beelden die allemaal razendsnel gescreend moeten worden op relevantie. Dieren en inheemse volkeren denken ook in beelden. En kinderen. Daarom vond ik de opleiding Kindertekeningen Analyseren waarschijnlijk zo geweldig. Deze deed een beroep op mijn intuïtieve interpretatie van beelden. Aan de andere kant ergerde ik me groen en geel aan de onzorgvuldig geschreven cursus Online Coaching. Vage leerstof kan ik erg moeilijk verwerken, juist omdat ik letterlijk lees wat er staat en niet wat de cursusmaker misschien heeft bedoeld. Niet meer zoals vroeger bij ons thuis.

Ik groeide op in een mijnenveld

In ons grote gezin werd gesproken in metaboodschappen; elk woord had een dubbele bodem en bovendien praatte iedereen door en langs elkaar heen. Ik groeide op in een mijnenveld. Om beter te leren communiceren had ik mensen nodig die me echt wilden begrijpen, geduldig doorvroegen naar wat ik precies bedoelde, in staat waren me te volgen op hoger denkniveau zonder zich te storen aan de onnavolgbare gedachtensprongen in mijn verhalen.

Ik had het geluk Richelle te ontmoeten. Haar schrijf- en communicatietrainingen leerden mij meer balans vinden tussen de werelden van woord en beeld. Langzaam liet ik mijn defensieve houding varen en leerde op mijn beurt echt luisteren naar anderen. Onbewust compenseerde ik het beelddenken toen al, door heel letterlijk te lezen wat er staat en heel letterlijk te zeggen wat ik bedoel, want denken dat je hebt gezegd wat je bedoelt, leidt tot veel misverstanden en ruzies. Op mondiaal niveau zelfs tot oorlog.
Lange tijd twijfelde ik dus enorm aan mezelf, want behalve thuis, was er natuurlijk op school en later op mijn werk enorm veel miscommunicatie, een ultieme voedingsbodem voor een totaal verkeerd zelfbeeld. En wanneer je nergens wordt begrepen en geen aansluiting vindt, raak je bovendien geïsoleerd. Zo doolde ik rond als Alice in Wonderland.

Maar net als in echte sprookjes werd ook mijn harde werken beloond met veel geluk. Een van die gelukken was Nikita. Zij had geen vooroordelen, was loyaal en begreep mij vaak zonder woorden. Het verbaasde me dan ook niets dat ze voor de opleiding Toegepaste Psychologie koos. Misschien zijn sommige ontdekkingen over mezelf ooit aanleiding voor haar tot wetenschappelijk onderzoek. Bijvoorbeeld over jezelf isoleren en geïsoleerd worden. Of over de relatie tussen beelddenkers en gedetineerden. Maar eerst google ik nog even verder. Blij met mijn vrijheid. In woord én beeld.

Christel Cosijn, in: Amigoe, 26 november 2015.