De kracht van kwetsbaarheid

De kracht van kwetsbaarheid

Vandaag vind ik een podcast van Albert Sonnevelt in mijn mailbox. Over de kracht van kwetsbaarheid. Ik luister ernaar. En nog eens. Albert is psycholoog en businesscoach en zit al tientallen jaren in het vak. Hij stelt voor om na het beluisteren van de podcast voor één keer je kwetsbaarheid te tonen. Hij beweert dat je daar energie van krijgt. Mezelf kwetsbaar opstellen is nooit mijn sterkste kant geweest en tussen vijf zussen ook bepaald geen slimme overlevingsstrategie. Maar ik ben benieuwd naar mijn lef en de beloofde energieboost.

Je sterker voordoen dan je bent

Albert beweert dat het je afpeigert als je je steeds sterker voordoet dan je bent, alles perfect wilt doen, een sterke behoefte hebt aan erkenning of als je het steeds weer iedereen naar de zin wilt maken.
Maar wat als niemand je ooit duidelijk maakt dat perfect niet bestaat? Of hoe onnodig en dodelijk vermoeiend het is om je steeds van je beste kant te laten zien? En dat je erkenning niet hoeft te zoeken, maar dat je er gewoon recht op hebt als kind?

Dus wat te doen als jou nooit wordt geleerd om niet altijd op je tenen te lopen? Je wilt immers als kind je ouders pleasen, wat als het goed is positieve bevestiging oplevert. Dit zorgt voor zelfvertrouwen. Precies wat het woord zegt: vertrouwen in jezelf. Iemand die geen vertrouwen in zichzelf heeft, blijft bevestiging vragen. En heel vreemd, maar hoe minder je die krijgt, hoe harder je je best daarvoor zal gaan doen. Je wordt niet begrepen, noch zien anderen waarom je zo hard je best doet. In plaats van beloond, word je uitgemaakt voor uitslover, aansteller of raar kind. Het overkwam mij ook. Maar eerst wijs ik naar mijn moeder.

‘Ik doe het ook nooit goed!’

Je stinkende best doen voor een ander werkt zelden, omdat het gewoonweg onmogelijk is om het iedereen naar de zin te maken. Mijn moeder is daarvan het bewijs. Altijd was ze bezig in zevenvoud met schoonmaken, boodschappen doen, eten klaarmaken, kleren naaien, de was doen en strijken. Dankbaarheid was wel het minste wat ze mocht verwachten. Maar meestal kreeg ze de kous op de kop. In plaats van te kijken naar de dingen die wel goed gingen, jammerde ze luidkeels: ‘Ik doe het ook nooit goed!’ Natuurlijk deed ze heel veel goed, maar kreeg simpelweg niet de bevestiging die ze nodig had.

Zussen Cosijn

Kwetsbaarheid in relaties

Als alleenstaande moeder klopte ze daarvoor aan bij haar zes dochters en schoonzoons. Of bij de buren. Of bij het kassameisje van de supermarkt. Of, tot onze grote schaamte, gewoon bij wildvreemden. Natuurlijk was ze zich hiervan niet bewust, maar ik wilde me dan het liefst onzichtbaar maken. Totdat ik haar gedrag kon verklaren. Op haar zesde verloor ze haar moeder. In die tijd waren vaders, op een enkeling na, nog geen halve moeders. Vaders van toen werkten, lazen de krant, gingen vissen en trouwden met de kindermeid. De kindermeid zorgde voor mijn moeder zoals mijn moeder later ook voor ons zorgde. Ze deed het huishouden, leerde de kinderen manieren en verstelde hun kleren. Een gat in een kous was erger dan een gat in een knie. Die knie zou immers vanzelf genezen maar de sok betekende extra werk.

Zo groeide mijn moeder op, omringd door de beste zorg van de wereld, maar eens lekker knuffelen was er niet bij. Helaas is jong geleerd meestal ook oud gedaan, hetgeen voor ons resulteerde in zeer moeizame relaties. Met onze moeder, met elkaar, met de wereld en vooral ook, met onszelf. Daar! Ik geef toe dat ik relaties heel lang ingewikkeld vond. Maar ik had nog niet geleerd dat een ander ook echt anders is. Met eigen ideeën en een eigen wil. Want ook al zijn er nog zoveel overeenkomsten met een ander – al kom je uit hetzelfde nest, is het je eigen vlees en bloed of ben je al 80 jaar met elkaar getrouwd – een ander is en blijft echt een ander. Ik kon een ander dus niet loskoppelen van mezelf.

Nikita - Lazy Tomgirl

Veilig jezelf mogen zijn

Maar toen Nikita werd geboren zag ik ineens het licht. Het boeide me niet langer wat anderen van mij vonden, ik zou koste wat kost dat minimensje in haar ‘anderszijn’ respecteren. Het werd de grootste uitdaging van mijn moederschap. Natuurlijk knuffelde ik haar plat, maar ik creëerde ook ruimte. Ruimte die ik zelf nooit had gekregen van mijn moeder, omdat alles altijd moest zoals zij het zag en zoals zij het wilde. Ik herkende altijd veel van haar dominantie in mezelf, maar pas nu besef ik de oorzaak. Zij koppelde anderen ook nooit los van zichzelf. Dat was onveilig. Want stel je voor dat die ander een eigen mening heeft, iets anders wil, of wellicht het allerergste… van je weggaat. Is behoefte aan bevestiging wellicht vermomde verlatingsangst?

Na 50 jaar voel ik me gelukkig steeds veiliger bij mezelf. Een veilige basis, – of juist het ontbreken daarvan – hoeft niet doorslaggevend te zijn voor de rest van je leven. Ik ben benieuwd hoe Nikita hierover denkt, maar eerst trek ik mijn hardloopschoenen aan. Albert had gelijk, je kwetsbaarheid tonen maakt energie vrij. Durf jij het ook? Of ben je bang voor jouw kwetsbare kant? Draai het dan om en ga eerst hardlopen.

Christel Cosijn, in: Amigoe, 12 november 2015.